Cmentarz żydowski - Wąwolnica (pow. puławski)

[trobal]

Cmentarz powstał w na początku wieku XIX. Znajduje się na wzgórzu przy ulicy 3 Maja (jak się podaje) lub w Zarzece (jak pokazują mapy). Na miejscu informację o cmentarzu można odnaleźć na tablicy przy brodzie na rzeczce Bystrej. Napisano tam głównie o samym brodzie i że na przeciwko jest widok na cmentarz żydowski. To "na przeciwko" to za tablicą informacyjną. Tędy też kiedyś biegła droga na kirkut. Teraz jest ona częścią prywatnej posesji i wejść na teren cmentarza można od jego tyłu, czyli po stromym zboczu. Teren jest zaniedbany - zarośnięty gęstymi chaszczami. Po dewastacji z okresu okupacji pozostały tu tylko nieliczne fragmenty stel i nagrobków. Jest też pomnik postawiony jak się dowiedziałem przez córkę jednego z tu pochowanych. Był on już niszczony przez "zwiedzających". Z tego też powodu gdy wczesną wiosną szukałem drogi, którą mógłbym się dostać na cmentarz musiałem najpierw zdobyć zaufanie informatora, zanim pokazał mi drogę. Dziś znów dotrzeć nie mogłem - zmienił się wygląd drogi dojazdowej, pokryła ją trawa przez co sądziłem, że to nie ta, którą miałem podążać. Znów prosiłem o pomoc i zostałem przez uczynnego młodzieńca zaprowadzony pod samo zbocze z wydeptaną ścieżką na górę. Widocznie trzeba pytać by tam dotrzeć i zawsze można liczyć na to, że droga zostanie wskazana. Z informacji uzyskanych przy pierwszej wizycie wynika, że macewy z cmentarza posłużyły do wyłożenia kanału na rynku w Wąwolnicy. Czy nadal tam spoczywają? Kanał - jeżeli jeszcze istnieje - jest zasypany. Utrudnienia w dotarciu na pewno pomagają zachować stan cmentarza takim jakim jest. Teren nie jest zaśmiecony. Nie jest też ogrodzony ale rosnące tu krzewy są równie skuteczne jak drut kolczasty.























Nie posiadam na razie informacji o społeczności żydowskiej Wąwolnicy więc temat wymaga uzupełnienia.