Tuż przy cmentarzu w Sierpcu, przy skrzyżowaniu dróg do Lipna i Rypina, znajduje się pomnik-mogiła zbiorowa kilku powstańców z 1863 r. W tym samym miejscu pochowano szczątki osób zamordowanych przez Niemców w latach 1939-1945. Na pomniku umieszczona tablica z napisem:
"BOHATEROM WALK O WOLNĄ I NIEPODLEGŁĄ POLSKĘ POLEGŁYM W POWSTANIU 1863 R. ORAZ W CZASIE WOJNY 1939 – 1945 SPOŁECZEŃSTWO SIERPCA".
Mogiła jest oznaczona symbolem Miejsca Pamięci Narodowej.
Mogiła zbiorowa - Sierpc (1863, IIWŚ)
Mogiła zbiorowa - Sierpc (1863, IIWŚ)
- Załączniki
-
- P1010447.JPG (185.08 KiB) Przejrzano 2569 razy
-
- P1010448.JPG (190.91 KiB) Przejrzano 2569 razy
-
- P1010449.JPG (190.25 KiB) Przejrzano 2569 razy
-
- P1010450.JPG (188.54 KiB) Przejrzano 2569 razy
-
- P1010451.JPG (174.36 KiB) Przejrzano 2569 razy
-
- P1010452.JPG (187.57 KiB) Przejrzano 2569 razy
-
- P1010453.JPG (172.86 KiB) Przejrzano 2569 razy
Re: Mogiła zbiorowa - Sierpc (1863, IIWŚ)
Wiele wskazuje że przywołany obiekt, który tak często mijamy przejeżdżając przez Sierpc, nie jest mogiłą, a raczej samoistnym cmentarzem wojennym - jeśli rozpatrujemy ilościowo. Zastanawiający jest już nawet sam obrys obiektu wyznaczony przez zasięg ogrodzenia, ale to nie jest główny powód mojego wpisu. Warto rozmawiać z wykonawcami robót budowlanych. Te same osoby pracują w firmach budowlanych od lat, wiele widziały. Zasłyszałem już dawno informacje, o znalezionych podczas przebudowy drogi krajowej nr 10 (ul. Kościuszki), szczątkach w tym miejscu. W zakresie powiedzmy: pasa drogowego, bezpośrednio przylegającego do obiektu będącego upamiętnieniem. Przypomniałem sobie o tej rozmowie czytając wpis zamieszczony przez Thomasa w wątku dotyczącym egzekucji w Rachocinie, a dokładnie zamieszczone tam relacje osób pamiętających powojenne wydarzenia:
"Polacy, Żydzi, Niemcy Ziemi Sierpeckiej w okresie międzywojennym i w czasie II wojny światowej"
"Polacy, Żydzi, Niemcy Ziemi Sierpeckiej w okresie międzywojennym i w czasie II wojny światowej"
Do tego dochodzi nieścisłość w określeniu miejsca pochówku Polaków zamordowanych przez Niemców nad rzeką w Sierpcu. Ze wspomnień Teresy Daniszewskiej – Pawłowskiej, zawartych w "Wspomnienia Sierpczan – cz. I z 1998r."Zbrodnie hitlerowców na niepełnosprawnych mieszkańcach Sierpca
Opracowanie Krzysztof Stręciwilk [s. 52-53]
Zofia Niemczewska ur. w 1936 roku, zam, w Rachocinie w oparciu o rozmowy z mieszkańcami Rachocina, którzy pamiętali czasy okupacji hitlerowskiej oświadczyła, że na początku wojny w lesie przy drodze Sierpc-Szczutowo zostało rozstrzelanych około 12 Polaków. Wszystkich zakopano w jednym dole. Były to osoby starsze oraz niepełnosprawne. Po zakończeniu wojny, prawdopodobnie w 1946 roku ekshumowano ciała zamordowanych mieszkańców Sierpca i pochowano w zbiorowej mogile, gdzie obecnie znajduje się pomnik poległych w powstaniu styczniowym.
Nie ma co ukrywać, upamiętnienie u zbiegu ul. Kościuszki i Rypińskiej w Sierpcu jest słabe, jeśli można to tak ująć. Brak jest opisu, w formie jakiejkolwiek tablicy informacyjnej: przebiegu wydarzeń, motywów, sprawców, pochodzenia ofiar. Tak jak na glinkach, albo przy klasztorze - tylko ogólne zapisy, na tablicach pamiątkowych. Co więcej, w przypadku tego obiektu, wręcz wprowadzające w błąd. Przecież z ich treści nie da się wywnioskować, czy ktoś tu spoczywa. Czy jest to przypadek? Z drugiej strony nic dziwnego, nie jest to przecież miejsce o takim uznaniu jak cmentarze kolonistów niemieckich, czy cmentarze Rosjan i Niemców poległych podczas I Wojny Światowej. Przepraszam za tę złośliwość, w skali kraju byłaby to zbyt duża generalizacja, ale niestety, w przypadku powiatów sierpeckiego, płockiego to niemalże zasada, z nielicznymi, chlubnymi wyjątkami. Poniekąd jest to zrozumiałe - trudno byłoby wziąć dofinansowanie z unii na taki np projekt: Pamięć podstawą europejskiej odpowiedzialności - upamiętnienie i edukacja na temat niemieckich zbrodni na Polakach. Zagrzaliby sięNa początku 1945 nastąpiła ekshumacja zwłok do zbiorowej mogiły przy cmentarzu. Społeczeństwo m. Sierpca, jak nam wszystkim wiadomo, wystawiło tym bohaterom pomniki. Jeden na wspomnianym już przeze mnie polu p.Przybyszewskiego, a drugi przy cmentarzu. Na tych pomnikach widnieją tablice z napisami upamiętniającymi ten barbarzyński czyn.
- Thomas
- Moderator globalny - Stowarzyszenie
- Posty: 1510
- Rejestracja: wt gru 01, 2009 8:40 pm
- Kontakt:
Re: Mogiła zbiorowa - Sierpc (1863, IIWŚ)
Ponownie odniosę się do mojego niegdysiejszego (minęło 10 lat!) wpisu na Starym Sierpcu poświęconego temu miejscu (zob. Pamięci Styczniowych Bohaterów >>) i tekstu, który ukazał się na łamach "Naszych Korzeni" w 2017 (zob. link do artykułu w .pdf >>), gdzie zasadniczo skupiłem się na wątkach związanych z historią tego miejsca w odniesieniu do powstania styczniowego (istotne są zwłaszcza nowe ustalenia z 2017 roku dotyczące historii odbudowy pomnika w latach 1924-25).
W kontekście tematu, który poruszył Piotr dodam, że pod pierwszym linkiem jest załączony skan z dokumentacji mogiły z 1949 roku, gdzie odnotowano pochowanie w tym miejscu w 1946 roku 67 nierozpoznanych cywilnych ofiar zamordowanych przez Niemców.
W kontekście tematu, który poruszył Piotr dodam, że pod pierwszym linkiem jest załączony skan z dokumentacji mogiły z 1949 roku, gdzie odnotowano pochowanie w tym miejscu w 1946 roku 67 nierozpoznanych cywilnych ofiar zamordowanych przez Niemców.
Re: Mogiła zbiorowa - Sierpc (1863, IIWŚ)
Dzięki za link, nie pamiętałem o tym wpisie. Dobrym dokumentem jest ta karta z ewidencji, jednoznacznie klasyfikująca obiekt jako cmentarz wojenny. Czy mogę prosić Cię o potwierdzenie podpisanej pod skanem dokumentu sygnatury - APP, 94, 304, 7. Nie mogę znaleźć tego w liście zespołów, tam chyba była zmiana numeracji. Pozwolę sobie ukraść skan z Twojego bloga, bo dużo wnosi w tym wątku.
Chcę napisać pismo do IPN z prośbą o sprawdzenie w ich dokumentach, co na ten temat wiadomo. Być może trzeba sprowokować działania urzędników, aby charakter upamiętnienia pogodzić ze stanem faktycznym z dokumentów i wspomnień. W przypadku pochówków wojennych na sierpeckim cmentarzu takie zabiegi formalne przyniosły wymierny efekt w postaci uratowania i renowacji nagrobków. Mam wrażenie, że w przypadku upamiętnienia u zbiegu Kościuszki i Rypińskiej zachodzi dziwna koincydencja przypadków. Przypadkiem na tablicach nie ma nic o pochówkach w tym miejscu, przypadkiem droga krajowa wjechała razem z chodnikiem pod samo ogrodzenie cmentarza (na zdjęciach z 1959 szosa była znacznie dalej). Przypadkiem ludzie pamiętają coś czego nie powinni pamiętać.
Chcę napisać pismo do IPN z prośbą o sprawdzenie w ich dokumentach, co na ten temat wiadomo. Być może trzeba sprowokować działania urzędników, aby charakter upamiętnienia pogodzić ze stanem faktycznym z dokumentów i wspomnień. W przypadku pochówków wojennych na sierpeckim cmentarzu takie zabiegi formalne przyniosły wymierny efekt w postaci uratowania i renowacji nagrobków. Mam wrażenie, że w przypadku upamiętnienia u zbiegu Kościuszki i Rypińskiej zachodzi dziwna koincydencja przypadków. Przypadkiem na tablicach nie ma nic o pochówkach w tym miejscu, przypadkiem droga krajowa wjechała razem z chodnikiem pod samo ogrodzenie cmentarza (na zdjęciach z 1959 szosa była znacznie dalej). Przypadkiem ludzie pamiętają coś czego nie powinni pamiętać.
- Thomas
- Moderator globalny - Stowarzyszenie
- Posty: 1510
- Rejestracja: wt gru 01, 2009 8:40 pm
- Kontakt:
Re: Mogiła zbiorowa - Sierpc (1863, IIWŚ)
Proszę bardzo:Majsterek pisze: ↑śr paź 25, 2023 6:21 pmDobrym dokumentem jest ta karta z ewidencji, jednoznacznie klasyfikująca obiekt jako cmentarz wojenny. Czy mogę prosić Cię o potwierdzenie podpisanej pod skanem dokumentu sygnatury - APP, 94, 304, 7. Nie mogę znaleźć tego w liście zespołów, tam chyba była zmiana numeracji.
Archiwum Państwowe w Płocku, zesp. 94 [Starostwo Powiatowe w Sierpcu], sygn. 304 [Grobownictwo wojenne 1949], k. 7.
Re: Mogiła zbiorowa - Sierpc (1863, IIWŚ)
Napisałem takie pisemko, proszę Thomasa o dołożenie swoich uwag. Koniecznie. I czy chcesz jako sierpczak się podpisać?
Nie wiem czy ktoś z pozostałej starszyzny Tradytora interesuje się tą sprawą. Może to dobry moment żeby przypomnieć o naszych sprawach formalnych? Czy chcemy jako stowarzyszenie, z szerszym poparciem członków zajmować się takimi sprawami, np. w okolicach Płocka? Czy jest siła do takich robót, szukania, pytania itd? Np. sprawa 300 dzieci zamordowanych prawdopodobnie koło Łącka - nawiązywał do tego wieki temu org.
Nie wiem czy ktoś z pozostałej starszyzny Tradytora interesuje się tą sprawą. Może to dobry moment żeby przypomnieć o naszych sprawach formalnych? Czy chcemy jako stowarzyszenie, z szerszym poparciem członków zajmować się takimi sprawami, np. w okolicach Płocka? Czy jest siła do takich robót, szukania, pytania itd? Np. sprawa 300 dzieci zamordowanych prawdopodobnie koło Łącka - nawiązywał do tego wieki temu org.
Re: Mogiła zbiorowa - Sierpc (1863, IIWŚ)
Znalazłem jeszcze jedną wzmiankę. Tym razem w publikacji ROPWiM z 1980 Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939-1945, wydanie III, s.360:
Sierpc - miasto
Ul. Kościuszki
Obelisk i tablica ku czci zamordowanych.
W latach 1941-1944 w pobliskich lasach hitlerowcy zamordowali wielu mieszkańców okolicznych miejscowości. Po wojnie zwłoki ekshumowano z miejsc kaźni i złożono we wspólnej mogile w pobliżu cmentarza, przy rozwidleniu dróg Lipno - Rypin. Na mogile wzniesiono obelisk.
- Thomas
- Moderator globalny - Stowarzyszenie
- Posty: 1510
- Rejestracja: wt gru 01, 2009 8:40 pm
- Kontakt:
Re: Mogiła zbiorowa - Sierpc (1863, IIWŚ)
Według nekrologu ks. Franciszka Burawskiego, zamordowanego na "Glinkach" w Sierpcu (>>), umieszczonego na łamach "Miesięcznika Pasterskiego Płockiego" (nr 11/1948, s. 478-482):
153 osoby!W 1945 r. zebrano ciała pomordowanych podczas okupacji z różnych miejsc m. Sierpca i wraz z rozstrzelanymi na Glinkach, w liczbie 153 osób przeniesiono zwłoki i uroczyście pochowano je we wspólnym grobie przy zbiegu ulic Lipnowskiej i Rypińskiej w uroczystość Wszystkich Świętych. Grób ten wykopano na miejscu, gdzie w r. 1863 byli pochowani powstańcy.
Re: Mogiła zbiorowa - Sierpc (1863, IIWŚ)
Dobrze że wstrzymałem się z wysłaniem, dopisałem jeszcze Twoje znalezisko. Miesięcznik Pasterski ogólnie zawiera ciekawe informacje. Jakiś czas temu natknąłem się na opis całej okupacyjnej historii bp. Nowowiejskiego, zaczerpnięty z miesięcznika, ale nie mogę znaleźć tego konkretnego numeru.
Ostatecznie pismo wygląda tak jak poniżej, wstawiam dla lepszego upowszechnienia sprawy:
Ostatecznie pismo wygląda tak jak poniżej, wstawiam dla lepszego upowszechnienia sprawy:
Kto jest online
Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 1 gość